In de drie jaar dat ik voorzitter was van GroenLinks Groningen stad heb ik hier enkele ideeën over ontwikkeld, die ik graag met jullie deel.
Laat ik eerst vertellen wat het volgens mij niet betekent. Hoe aanlokkelijk ook, ik denk dat het contraproductief werkt als we heel hard gaan proberen om bevriende organisaties 'leeg te eten'. Natuurlijk zou het heel leuk zijn als alle leden en/of sympathisanten van Milieudefensie, Oxfam Novib of de FNV op GroenLinks zouden stemmen en mensen die daar actief zijn zich ook thuis zouden voelen bij onze partij.
Maar dat actief najagen alsof het een doel op zich is, dat werkt volgens mij niet. Ook heb ik gemerkt dat samenwerken met gevestigde clubs bij hen vaak op weerstand stuit. Ze vinden het vaak ongemakkelijk om zich te verbinden aan een politieke partij, uit angst zich van andere partijen te vervreemden.
Hoe het ook niet gaat? Door te wachten tot het partijbestuur of een Haagse fractie de partij omvormt tot een beweging. Bewegingen starten van onderop, vanuit lokale leden, de afdelingen dus. Die hebben een structuur staan om, samen met hun omgeving, te bewegen in de richting van de maatschappij die wij voorstaan. Laat de politiek maar lekker in Den Haag, die volgen wel als ze er klaar voor zijn. En als ze geïnspireerd raken, mogen ze op werkbezoek komen en vragen stellen: hoe kan de politiek jou helpen bij wat je doet? Welke hindernissen kunnen we wegnemen?
Oude politiek(e partijen)
Noortje Thijssen en Rosalie Smit hebben groot gelijk als ze vaststellen dat politieke partijen die teveel met zichzelf en andere politieke partijen bezig zijn, ten dode zijn opgeschreven. Politiek in raden en Kamers is al lang niet meer leidend in het vormgeven van onze samenleving. Politiek moet voor randvoorwaarden zorgen en belemmeringen voor eigen initiatieven wegnemen. Doe-het-zelf burgers zijn in toenemende mate degenen die voor de leefbaarheid van hun buurt, wijk of stad zorgen en de wereld verbeteren.
De neoliberale politiek van de afgelopen jaren heeft dit proces alleen maar versneld, maar wel op een manier die het cynisme in de samenleving alleen maar aanwakkerde: rechts Nederland schafte gewoon bruutweg regelingen af, of decentraliseerde de hele hap met een efficiëntiekorting erbovenop. Zoek het zelf maar lekker uit; van de overheid hoef je voortaan niets meer te verwachten.
Vanuit de linkerhoek bleef het niet stil: protest was er genoeg, maar toch veranderde er weinig. Met alleen maar hakken in het zand, inhaken en zo lang mogelijk de oude structuren overeind houden is het ook niet beter geworden. Linkse politiek zou zich juist dienstbaar op moeten stellen, zich de vraag moeten stellen hoe we de netwerksamenleving, die zich onherroepelijk vormt, kunnen ondersteunen.
Hoe doe je dat dan?
Ga bij een lokale groep langs die een windmolenpark van de grond probeert te krijgen. Benader de mensen die elke tweede zaterdag van de maand een reparatiecafé organiseren. Bied de voedselbank aan om levensmiddelen in te zamelen die overschieten na de jaarlijkse kerstpakkettenhoos. Vraag deze groepen tegen welke beperkingen ze aanlopen.
Dat kunnen vergunningen zijn, die maar mondjesmaat afgegeven worden, of voorwaarden vanuit overheden of wettelijke beperkingen die voor grote bedrijven geen probleem vormen maar voor groepjes burgers wel. Of help ze op de route naar startleningen of wat ze maar nodig hebben.
Ook kun je met omwonenden van een plantsoen het initiatief nemen om na mooie zomerdagen gezamenlijk de achtergebleven troep op te ruimen. Om eventueel, zodra zo'n initiatief voldoende ingebed is in de buurt, het verder aan de buurt zelf te laten.
Bedenk ook dat je met een afdeling van een politieke partij een structuur en organisatie hebt staan die zulke initiatieven tot steun kan zijn. In Groningen hebben we zelfs een eigen partijpand, waarvan de lokale afdeling van de Fietsersbond, een organisatie voor contacten met het Palestijnse Jabalya en andere clubjes geregeld gebruikmaken. Ook nodigden we vorig jaar de regionale energiecoöperatie Grunneger Power uit om zichzelf te presenteren aan leden en sympathisanten.
Maar lokale GroenLinks afdelingen hebben ook knowhow in huis over hoe je een begroting opstelt, jaarplannen schrijft, netwerkbijeenkomsten organiseert of vergunningen aanvraagt. Deel die expertise met (beginnende) clubs met wie we idealen delen. Zo komt onze ideale samenleving vanzelf naderbij.