Klimaat, corona en conflict staan niet los van elkaar. Virussen als covid springen op de mens over omdat we ecosystemen vernietigen en een productiesysteem van fossiel en vlees hebben opgetuigd dat een ware kweekvijver is voor zoönosen. Het is al decennialang bekend dat onze afhankelijkheid van fossiel dictators in het zadel houdt en oorlogen en grove mensenrechtenschendingen mogelijk maakt. Seven sisters beschreef in 1974 al feilloos hoe degene die de oliebronnen controleert bijna almachtig is. Ook nu weer zien we hoe fossiel Poetins oorlog financiert.

Gek genoeg geeft iedere crisis ook een vreemd soort hoop. Hoop dat dit dan toch echt een wake-up call is. Hoop dat de oorlog in Oekraïne, en de nu al stijgende voedselprijzen, de groeiende vluchtelingenstromen en de aangekondigde hongersnood, versneld tot veranderingen leiden. Hoop dat we, als we ophouden met ach en wee roepen, ophouden met reactief pleisters plakken, nu echt aan de slag gaan om volgende crises te voorkomen.

De coronacrisis was al een kans om te versnellen. Meteen na de eerste fase kwamen tal van organisaties, netwerken en wetenschappers met concrete, haalbare suggesties om het pakket aan economische maatregelen zo in te richten dat ze een basis zouden vormen voor de klimaattransitie. Toch werd Nederland het land dat weliswaar op voortvarende wijze relatief veel geld uittrok om de economische crisis te bezweren, maar dat wel deed om vervuilende, twintigste-eeuwse industrieën in het zadel te houden. Een gemiste kans. Nu lijken we deze fout te herhalen in reactie op de Oekraïnecrisis; we gaan op zoek naar alternatieve fossiele bronnen, in plaats van de broodnodige energietransitie te versnellen. Zelfs maatregelen die energiebesparing zouden opleveren worden nauwelijks doorgevoerd.

We weten wat onze problemen zijn, en hoe we ze moeten aanpakken. De plannen daarvoor zijn realistisch en betaalbaar. Mensen op politieke posities, in de wetenschap of in het bedrijfsleven die nu nog roepen dat we in slaap zijn gesust en het allemaal niet zagen aankomen, hebben boter op hun hoofd. Die sluiten moedwillig de ogen en laten het commercieel economische kortetermijnbelang voorgaan op de publieke belangen van mensenrechten, klimaat en gezondheid.

Hopelijk is drie keer scheepsrecht, en gaan we de transitie nu echt versneld doorvoeren. De maatregelen zijn bekend en ze zijn uitvoerbaar, mits we er met overtuiging achter gaan staan. Het is de enige manier om onze kinderen een veilige toekomst te bieden.