In steeds meer gemeenten gaan stemmen op voor een burgerberaad over de energietransitie. Dat geeft inwoners de kans om met betere oplossingen te komen dan politici. Maar beter voor wie? Hoe valt te voorkomen dat de lasten worden afgewenteld op groepen die niet aan tafel zitten?
De waarschijnlijk grootste stelselwijziging sinds de Tweede Wereldoorlog voltrekt zich in relatieve stilte: de invoering van de Omgevingswet. Wetgeving over milieu, natuur, water, bodem en geluid gaat op de schop en moet nu worden vertaald in de gemeentelijke en provinciale omgevingsplannen en - visies. Waar de handen van de ene GroenLinks-politicus jeuken om te beginnen, vreest de ander voor de uitvoering en uitholling van onze de kwetsbare groene ruimte. Wat zijn hun argumenten? En wat zijn de aandachtspunten voor GroenLinks volgend jaar bij de lokale coalitieonderhandelingen?
Eén van de afspraken in het coalitieakkoord van de gemeente Venlo was om meer verantwoordelijkheid bij inwoners neer te leggen en de energietransitie van onderop te laten plaatsvinden. Het dorp Hout-Blerick pakte deze uitdaging als eerste op, later volgde de wijk Op de Heide.
Overheden zouden met hun burgers moeten omgaan als met gezinsleden: mensen met wie je een langdurige relatie hebt en waarmee je in de toekomst vaker van mening zult verschillen. Dat betekent, zeker bij heikele kwesties als klimaatmaatregelen: práten, luisteren, meebewegen waar nodig en je eigen haast soms even opzij zetten. “Thuis hang je ook geen briefjes op als je iets van je huisgenoten gedaan wilt krijgen.”
Op 21 november jongstleden organiseerden Bureau de Helling en de Eerste Kamerfractie van GroenLinks de conferentie ‘Radicale democratisering’. In een tijdperk van toenemende burgerinitiatieven, transparantie en nieuwe technologie rijst de vraag op wat de rol is van de politiek ten opzichte van het semi-publieke domein.
Hoe zorgen we ervoor dat scholen, ziekenhuizen en woningcorporaties hun publieke taak goed vervullen? En wat kunnen bestaande instituties – die zelf vaak ontstonden als burgerinitiatief – leren van al die nieuwe burgerinitiatieven?
De participatiesamenleving was het woord van Prinsjesdag: de tijd van de verzorgingsstaat is voorbij, burgers moeten zelf de handen uit de mouwen steken. Maar hier en daar anticiperen burgers al lang op dit vooruitzicht. Idealisten die lokale projecten realiseren zonder hulp van de overheid. Stadslandbouwers, kledingruilers of mensen die om de beurt op elkaars kinderen passen. Deze participatiemaatschappij vraagt om een andere manier om naar de economie te kijken, een andere definitie van economische groei. Tijdens de conferentie Redefining Growth in Pakhuis de Zwijger stond deze andere kijk centraal.
In een democratie als de onze is het instituut 'politieke partij' nog steeds van betekenis. Maar wil zij haar geloofwaardigheid en bestaansrecht behouden, dan moet zij zichzelf opnieuw durven uitvinden, aldus Noortje Thijssen en Rosalie Smit van Klub Kobalt. Wat heeft de vereniging GroenLinks betrokken burgers te bieden? Wat moet er anders? Wij horen graag jouw mening.
Martha Nussbaum heeft een hartstochtelijk pleidooi geschreven voor de waarde van geesteswetenschappen Niet voor de winst. De geesteswetenschappen zijn voor haar noodzakelijk voor een democratie. Een welkome verdediging van een discipline onder vuur?
Wat zijn de oorzaken van het dalende politieke engagement van burgers? Ligt de schuld bij de bestuurders? Of hebben de burgers het laten gebeuren? Frank Hemmes bekijkt de oorzaken van de groeiende kloof tussen burger en bestuur, en biedt vijf oplossingen om burger en bestuur dichter bij elkaar te brengen.
Alleen ga je sneller, samen kom je verder. De energietransitie vraagt niet alleen om doortastende gemeentebesturen, maar ook om een energieke samenleving die de overgang naar schone energie aanjaagt en medevormgeeft. Energiecoöperaties zijn exponenten van die energieke samenleving. Gemeenten moeten coöperaties zien als kennispartners. Zij verdienen steun bij hun professionalisering en bij de opschaling van duurzame energieopwekking, zo concluderen de deelnemers van de deelsessie over duurzame energie.